Η κυρίαρχη άποψη, η οποία έχει ενισχυθεί κατά τη διάρκεια της μνημονιακής Fast track διαχείρισης, ενώ δεν αφήνει απρόσβλητα ούτε κομμάτια της Αριστεράς, αντιμετωπίζει την περιβαλλοντική πολιτική ως «κόστος», αναγκαίο ίσως αλλά οπωσδήποτε ανασχετικό στην πορεία για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.
Η πρώτη λοιπόν διευκρίνιση αφορά την αντίληψη για τον οικολογικό μετασχηματισμό της οικονομίας, καθώς για μας η ενσωμάτωση της προστασίας του περιβάλλοντος σε όλες τις κλαδικές αναπτυξιακές πολιτικές δεν είναι πολυτέλεια αλλά όρος ικανοποίησης των κοινωνικών αναγκών, αφού: α) δημιουργεί πολλές θέσεις εργασίας είτε άμεσα στην προστασία και την πρόληψη είτε έμμεσα μέσω της ανάπτυξης των κλάδων, που στηρίζονται στην καλή οικολογική κατάσταση και απαιτούν ένταση εργασίας και γνώσης, β) εξοικονομεί πόρους από την αποκατάσταση της επιβάρυνσης στο περιβάλλον, την υγεία κ.λπ., γ) παράγει προϊόντα ποιοτικά, διαφοροποιημένα, υψηλής προστιθέμενης αξίας και χαμηλού οικολογικού αποτυπώματος, που υποστηρίζουν και την αναβάθμιση της χώρας στον διεθνή καταμερισμό εργασίας και δ) εγγυάται την ποιότητα ζωής και την ιεράρχηση των πολιτιστικών αξιών.
Κάτι τέτοιο βεβαίως απαιτεί βαθιές ρήξεις με το υφιστάμενο μοντέλο καπιταλιστικής ανάπτυξης και χρηματιστηριακής κερδοσκοπίας και προϋποθέτει τόσο τον ενεργητικό ρόλο ενός θεσμικά ανασυγκροτημένου κράτους και του τομέα της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας όσο και τη συμμετοχή της κοινωνίας.
Στο πλαίσιο αυτό, το νερό δεν αντιμετωπίζεται ως εμπόρευμα και χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο, αλλά ως ένα «κοινό», δημόσιο αγαθό που ανήκει συλλογικά στο κοινωνικό σύνολο και αντίστοιχα η πρόσβαση σε αυτό αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, που έχει μάλιστα αναγνωριστεί με το ψήφισμα 64/2010 της Γ.Σ. του ΟΗΕ. Η χρήση του νερού ως αναπτυξιακού πόρου πρέπει να ανταποκρίνεται στο γενικό συμφέρον των πολιτών, στη βιωσιμότητα του φυσικού πόρου και στην αντιμετώπισή του ως οικουμενικής κληρονομιάς και στις στρατηγικές μείωσης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στα φυσικά οικοσυστήματα.
Όλα αυτά συμπυκνώνονται στον στόχο της διατήρησης και προστασίας του υδρολογικού κύκλου. Τα υδατικά συστήματα δεν είναι απλώς αποθήκες ή κανάλια νερού προς «εκμετάλλευση», αλλά απαιτούν βιώσιμες πρακτικές διαχείρισης, ώστε να διατηρείται η ποιότητα και η ποσότητα του νερού στους υπόγειους υδροφορείς και τα επιφανειακά υδάτινα σώματα.
Η Ήπειρος, η πιο βροχερή και «υδάτινη» Περιφέρεια της χώρας, χωρίς ιδιαίτερα ποσοτικά προβλήματα μέχρι σήμερα, είναι λογικό να υφίσταται τις συνέπειες του ισχύοντος αναπτυξιακού μοντέλου και να δέχεται πιέσεις ιδιωτικοποίησης του «κοινού» αγαθού: από τη ρύπανση και την υποβάθμιση των επιφανειακών και υπόγειων νερών από αστικά, αγροτικά και βιομηχανικά απόβλητα μέχρι τα σχέδια φραγματοποίησης ή εκτροπής των ποταμών, από την ιδιωτικοποίηση του αιγιαλού μέχρι τη διακινδύνευση των παρόχθιων, υγροτοπικών εκτάσεων του Αμβρακικού και της Παμβώτιδας και από την αλματώδη αύξηση των ποσοτήτων, που αντλούν οι εταιρείες εμφιάλωσης, μέχρι τη νέα απειλή του επιθετικού μοντέλου εξόρυξης πετρελαίου.
Το θεσμοθετημένο πρόσφατα Διαχειριστικό Σχέδιο του Υδατικού Διαμερίσματος Ηπείρου, παρά την ενεργητική παρέμβαση φορέων και οργανώσεων στα ψήγματα δημόσιας διαβούλευσης, προωθήθηκε σε συνθήκες παρασκηνίου, με ασάφειες, παραλείψεις και κρίσιμες υποχωρήσεις σε βασικές επιλογές του, ως αποτέλεσμα των πιέσεων του τοπικού συστήματος πολιτικής και οικονομικής εξουσίας. Το βασικό πρόβλημα είναι ότι και τα μέτρα που προβλέπει παραμένουν ανεφάρμοστα λόγω έλλειψης στοιχείων και μετρήσεων, πόρων και ανθρώπινου δυναμικού, σχεδιασμού και πολιτικής βούλησης και -συνήθως- του συνδυασμού όλων των παραπάνω.
Στην πραγματικότητα αυτή, οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ και της Αριστεράς αντιτάσσουν όχι μόνο τους αγώνες τους αλλά και την ανάγκη ενός σχεδίου ορθολογικής διαχείρισης των φυσικών πόρων με άξονα τη βιωσιμότητα και τον κοινωνικό έλεγχο, την απόρριψη του κερδοσκοπικού μοντέλου και των φαραωνικών κατασκευών και τη διερεύνηση διαχειριστικών λύσεων οικολογικά συμβατών, μικρής και τοπικής κλίμακας και χαμηλού κόστους. Είναι μια συζήτηση με τη συμμετοχή των κινημάτων και της κοινωνίας, που ανοίγει στην προγραμματική μας ημερίδα, θα συνεχιστεί το επόμενο διάστημα και ασφαλώς θα κορυφωθεί κατά τη σύνταξη του επόμενου Διαχειριστικού Σχεδίου 2016-2021 από την κυβέρνηση της Αριστεράς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου